Archnet > Publication > Kum Tarihi ve Hazreti Masume’nin Yaşam Hikâyesi

Karim Javan - <div style="text-align: right;"><span style="font-family: "Times New Roman";">ناصر الشریعه، محمد حسین. تاریخ قم و زندگانی حضرت معصومه. قم: انتشارات دارالفکر،١۳۵٠،۳۵٠ص.</span></div><div style="text-align: right;"><span style="font-family: "Times New Roman";"><br></span></div><div style="text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";">Nasir al-Shariʻah, Muhammad Husayn. Tarikh-i Qum va Zindagani-yi Hazrat Maʻsumah. Qum: Intisharat-i Dar al-Fikr, 1971, 350 s. </span></div><div style="text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";"><br></span></div><div style="text-align: center;"><span style="font-family: "Times New Roman"; font-weight: bold;">ÖZET</span></div><div style="text-align: center;"><span style="font-family: "Times New Roman"; font-weight: bold;"><br></span></div><div style="text-align: center;"><span style="font-family: "Times New Roman"; font-weight: bold;">Kum Tarihi ve Hazreti Masume’nin Yaşam Hikâyesi</span></div><div style="text-align: center;"><span style="font-family: "Times New Roman";"><br></span></div><div style="text-align: center;"><span style="font-family: "Times New Roman"; font-style: italic;">تاریخ قم و زندگانی حضرت معصومه</span></div><div style="text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";"><br></span></div><div style="text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";">Bu kitap Kum’un İslam dönemindeki tarihi hakkında yazılmış olup ilk defa 1945/1324’te Muhammad Husayn Nasir al-Shariʻah tarafından yayımlanmıştır. Daha sonra 1971/1350’de Ali Davani asıl esere bazı yeni bilgiler eklemek ve diğer bazı bilgileri ise güncellemek suretiyle kitabı gözden geçirmiş ve yeniden yayınlamıştır. Kitaptaki malumatın büyük bir kısmı farklı tarihî ve dinî metinler ile esere ayrıca bir değer kazandıran kitabeler gibi mevcudiyetini koruyan kanıtlardan toplanmıştır. Tarihsel malumatın görece büyük bir kısmı 4./10. yüzyılda Ḥasan b. Muḥammad b. Ḥasan Qumī tarafından yazılan “Kum Tarihi” adlı meşhur kitaptan alınmıştır. Yazar eserinde bazen bu kitaptan pasajlara yer vermektedir.</span></div><div style="text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";"><br></span></div><div style="text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";">Buradaki çaba kuruluş zamanından yerel coğrafya ve insanlarına kadar Kum şehrinin ayrıntılı bir tarihini sunmaya yöneliktir. Qumī, Şii anlatılarına göre Kum şehrinin erdemleriyle başlayıp daha sonra şehrin adının “Kum” konulmasındaki nedeni anlatmaktadır. Buna ilişkin farklı anlatılara değinen yazar nihayet kendi görüşünü sunmaktadır. Kendisi Kum’un ilk Arap sakinlerinin Eş’arîler olduğuna inanmakta ve bunlarla yerel halk arasındaki farklı anlaşmazlık ve kavgalara değinmektedir.</span></div><div style="text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";"><br></span></div><div style="text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";">Yazar bütün önemli noktaları kitabına sığdırmaya çalışmıştır. Şehirdeki farklı tarihî bölge ve binalar, hükümdarlar, âlimler ve velilerin hepsi bu kitaba dâhil edilmiştir. Özellikle Kum’un ulema, fukaha ve muhaddisleri bu kitabın en son ve en kapsamlı bölümünü teşkil etmektedir. Bahsi geçen kişiler alfabetik olarak sıralanmış olup devamında onların yaşam ve eserlerinin bir özeti verilmiştir.</span></div><div style="text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";"><br></span></div><div style="text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";">Kitabın üçüncü bölümünde İmam Rıza’nın kız kardeşi Fatma bint Musa’nın yaşamı ve Kum şehrine geliş hikâyesi incelenmektedir. Bu bölümü Fatma bint Musa’nın türbesi, kuruluşu ve farklı dönemlerde yeniden inşa edilişinin kısa bir hikâyesi takip etmektedir.</span></div><div style="text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";"><br></span></div><div style="text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";">Tarikh-i Qum’nin genel yaklaşımı anlatısaldır. Ulemaya mensup olan yazar eleştirel bir yaklaşım sergileme konusunda hevesli değildir. Tarihî kaynaklar söz konusu olduğunda yazar kendisini birkaç kaynakla sınırlamakta ve çoğunlukla alıntılama yoluna gitmektedir. Bununla birlikte kendisi bazı orijinal kaynaklara erişebildiği ve şehrin hem bir görgü tanığı hem de sakini olduğu için eseri büyük bir öneme sahiptir. </span></div><div style="text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";"><br></span></div><div style="text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";">Karim Javan</span></div><div style="text-align: justify; "><span style="font-family: "Times New Roman";">Çeviren Hasan Çolak</span></div>

Type

abstract

Year

2014

ناصر الشریعه، محمد حسین. تاریخ قم و زندگانی حضرت معصومه. قم: انتشارات دارالفکر،١۳۵٠،۳۵٠ص.

Nasir al-Shariʻah, Muhammad Husayn. Tarikh-i Qum va Zindagani-yi Hazrat Maʻsumah. Qum: Intisharat-i Dar al-Fikr, 1971, 350 s.

ÖZET

Kum Tarihi ve Hazreti Masume’nin Yaşam Hikâyesi

تاریخ قم و زندگانی حضرت معصومه

Bu kitap Kum’un İslam dönemindeki tarihi hakkında yazılmış olup ilk defa 1945/1324’te Muhammad Husayn Nasir al-Shariʻah tarafından yayımlanmıştır. Daha sonra 1971/1350’de Ali Davani asıl esere bazı yeni bilgiler eklemek ve diğer bazı bilgileri ise güncellemek suretiyle kitabı gözden geçirmiş ve yeniden yayınlamıştır. Kitaptaki malumatın büyük bir kısmı farklı tarihî ve dinî metinler ile esere ayrıca bir değer kazandıran kitabeler gibi mevcudiyetini koruyan kanıtlardan toplanmıştır. Tarihsel malumatın görece büyük bir kısmı 4./10. yüzyılda Ḥasan b. Muḥammad b. Ḥasan Qumī tarafından yazılan “Kum Tarihi” adlı meşhur kitaptan alınmıştır. Yazar eserinde bazen bu kitaptan pasajlara yer vermektedir.

Buradaki çaba kuruluş zamanından yerel coğrafya ve insanlarına kadar Kum şehrinin ayrıntılı bir tarihini sunmaya yöneliktir. Qumī, Şii anlatılarına göre Kum şehrinin erdemleriyle başlayıp daha sonra şehrin adının “Kum” konulmasındaki nedeni anlatmaktadır. Buna ilişkin farklı anlatılara değinen yazar nihayet kendi görüşünü sunmaktadır. Kendisi Kum’un ilk Arap sakinlerinin Eş’arîler olduğuna inanmakta ve bunlarla yerel halk arasındaki farklı anlaşmazlık ve kavgalara değinmektedir.

Yazar bütün önemli noktaları kitabına sığdırmaya çalışmıştır. Şehirdeki farklı tarihî bölge ve binalar, hükümdarlar, âlimler ve velilerin hepsi bu kitaba dâhil edilmiştir. Özellikle Kum’un ulema, fukaha ve muhaddisleri bu kitabın en son ve en kapsamlı bölümünü teşkil etmektedir. Bahsi geçen kişiler alfabetik olarak sıralanmış olup devamında onların yaşam ve eserlerinin bir özeti verilmiştir.

Kitabın üçüncü bölümünde İmam Rıza’nın kız kardeşi Fatma bint Musa’nın yaşamı ve Kum şehrine geliş hikâyesi incelenmektedir. Bu bölümü Fatma bint Musa’nın türbesi, kuruluşu ve farklı dönemlerde yeniden inşa edilişinin kısa bir hikâyesi takip etmektedir.

Tarikh-i Qum’nin genel yaklaşımı anlatısaldır. Ulemaya mensup olan yazar eleştirel bir yaklaşım sergileme konusunda hevesli değildir. Tarihî kaynaklar söz konusu olduğunda yazar kendisini birkaç kaynakla sınırlamakta ve çoğunlukla alıntılama yoluna gitmektedir. Bununla birlikte kendisi bazı orijinal kaynaklara erişebildiği ve şehrin hem bir görgü tanığı hem de sakini olduğu için eseri büyük bir öneme sahiptir.

Karim Javan

Çeviren Hasan Çolak

Javan, Karim. “Turkish abstract of 'The History of Qum and the Biographical Story of the Holy Massumah'". Translated by Çeviren Hasan Çolak. In Cities as Built and Lived Environments: Scholarship from Muslim Contexts, 1875 to 2011, by Aptin Khanbaghi. 315. Edinburgh: Edinburgh University Press, 2014.

abstractor

author