أمين، محمود. سلمية في خمسين قرنا. دمشق: مطبعة كرم، ١٩٨٣، ٣٩٠ص.
Amin, Mahmud. Salamiyyah fi Khamsin Qarnan. Damascus: Matba‘at Karam, 1983, 390 s.
ÖZET
Elli Asırda Selamiye
سلمية في خمسين قرنا
Bu kitap, orta Suriye’de yer alan Selamiye kasabası hakkındaki ilk kapsamlı ve ayrıntılı çalışma olarak nitelendirilmiştir. Kasabanın bizzat kendisiyle ilgili daha önce gerçekleştirilmiş bir çalışma olmadığı için yazar kendi gözlemlerine, Tarihî Eserler ve Müzeler Genel Müdürlüğü’nün (DGAM) incelemelerine ve Doğu Akdeniz ile Orta Doğu hakkında yazılmış diğer kaynaklara dayanmıştır. O, isimleri dizin bölümünde listelenmiş birçok yaşlı sakinin sözel anlatımlarını da göz önünde bulundurmuştur. Yazarın amacı Selamiye’nin elli asırlık tarihini içeren kapsamlı bir çalışma ortaya koymaktır.
Eser genel olarak Selamiye’nin tarihi, arkeolojik anıtları ve ailelerinin kökeni ile ikamet yerleri üzerine odaklanmaktadır. Eser Selamiyelilerin geleneklerini, kültürlerini, komşularıyla ilişkilerini ve toplumlarının Doğu Akdeniz bölgesindeki İsmaililerin tarihiyle yakından ilişkili olan antik kökenlerini de incelemektedir. İlk üç bölüm, bölgedeki büyük tarihî olayların tasvirini ve tahlilini yapmak suretiyle Selamiye’nin İslam öncesi dönemden 20. yüzyıla kadarki ayrıntılı bir tarihsel öyküsünü sunmaktadır. Müteakip iki bölümde yazar, Selamiye’nin Moğollarca tahrip edilmesinden sonraki toparlanma ve genişleme aşamalarına ışık tutmaktadır. Son bölüm ise bina modelleri, erkek ve kadın giyimleri, gelenek ve âdetleri, oyunları, okulları, kütüphaneleri, ekonomisi, ulaşımı vs. dâhil olmak üzere Selamiye’nin bütün yönlerinin gelişimini ele almaktadır. Bu bölüm Bedeviler ile Hama ve Humus gibi komşu şehirlerin etkisini de örneklerle açıklamaktadır.
Kitabın önemi özgünlüğünde ve Selamiye’nin sözlü tarih ve kültürünü belgelemesinde yatmaktadır. Çalışma, kitabın birçok yerinde – özellikle son bölümünde – temas edilen yok olmaya yüz tutmuş yerel kelimelerin bir listesini içermektedir.
Kitap bazı coğrafi ve tarihî haritalar ile artık yaygın olarak görülmeyen geleneksel kıyafetlerin bazı resimlerinden faydalanabilirdi. Kitap iyi bir atıf sisteminden de mahrumdur. Yine de, bu kitap Selamiye’ye ilişkin herhangi bir incelemede bulunmak isteyen araştırmacı ve öğrenciler için birincil bir kaynak olarak hizmet etmektedir. Kitabın dili sade ve açıktır ki bu da eseri muhtelif okurlar açısından anlaşılır kılmaktadır.
Maha Yaziji
Çeviren Hasan Çolak
Yaziji, Maha. “Turkish abstract of 'Salamieh over Fifty Centuries'". Translated by Çeviren Hasan Çolak. In Cities as Built and Lived Environments: Scholarship from Muslim Contexts, 1875 to 2011, by Aptin Khanbaghi. 293. Edinburgh: Edinburgh University Press, 2014.
Muslim Civilisations Abstracts - The Aga Khan University