خان، إنشالله. دریای لطافت. اورنگ آباد: انجومن ترقى اردو، ١٩٣۵، ۴١٨ص.
Khan, Inshallah. Daryaʼe Lutafat. Aurangabad: Anjuman-i Taraqqi-yi Urdu, 1935, 418 s.
ÖZET
Letafet Deryası
دریای لطافت
Darya-i Latafat ya da Letafet Deryası, Sayyid Inshallah Khan Insha tarafından 1802’de yazılmış olup, eserin hitabet ve vezin hakkındaki sekizinci ve son bölümü Mirza Muhammad Qatil tarafından kaleme alınmıştır.
Her ne kadar Farsça yazılmışsa da, eser Urduca için bir belagat ölçütü keşfedip sunmaya çalışmaktadır. Böylelikle, dönemin Babür İmparatorluğu’ndaki toplumsal grupların hitabet alışkanlıklarının değerlendirmeli bir açıklamasını teşkil etmektedir. Eser, Delhi ve Lucknow şehirlerinde yaşayan farklı sınıflardan insanların konuştuğu günlük Urducadan geniş ölçüde alıntı yapmaktadır.
Bununla birlikte, eser, anlatımlarını birini – Delhi konuşma alışkanlıklarını – diğerine üstün tutan birçok ikili karşıtlıklar üzerine bina etmektedir. Şehrin coğrafi merkeziyeti ve bunun sonucu olarak temsilî bir dilsel karışıma sebebiyet veren etnik karışım Delhi Urducasını Lucknow’da kullanılan Urducaya olduğu gibi şehirleşmemiş coğrafi alanlarda kullanılan Urducaya göre de daha üstün bir hâle getirmektedir.
Eğitimli seçkinlerin hitabeti, cahil halk kitlesine; erkeklerinki kadınlarınkine, Müslümanlarınki Hindularınkine ve Delhili cariyelerinki Lucknowlu cariyelerinkine göre daha yüksek görülmektedir.
Prashant Keshavmurthy
Çeviren Hasan Çolak
Keshavmurthy, Prashant. '"Turkish abstract of 'The Ocean of Refinement'". Translated by Çeviren Hasan Çolak. In Cities as Built and Lived Environments: Scholarship from Muslim Contexts, 1875 to 2011, by Aptin Khanbaghi. 210. Edinburgh: Edinburgh University Press, 2014.
Muslim Civilisations Abstracts - The Aga Khan University
