Kayra, Cahit. Bebek: Mekânlar ve Zamanlar. İstanbul: Akbank, 1993, 195 s.

 

ÖZET

 

Bebek: Mekânlar ve Zamanlar

 

Yazar, Osmanlı İmparatorluğu’nu etkileyen önemli iç ve dış olaylar çerçevesinde Bebek semtinin Osmanlı dönemindeki tarihini anlatır.

 

Kitap Bebek semtinin iç kısmındaki yerleşim bölgelerine değinmeden Akıntuburnu ile Bebek-Rumelihisarı sınırı arasındaki kıyı bölgesini incelemektedir. Türkçe kaynaklar ikincildir. Kitapta çeşitli dönemlere ait gravürler, eski yeni fotoğraflar, sahil, ve dönemlere ait planlar bulunmaktadır.

 

Yazar, kronolojik bir sıra takip etmekte, 15. yüzyıldan 20. yüzyıla kadar gelmektedir. Bebek kıyısındaki eski yapıları anlatırken bu yapıların kimlere ait olduklarına, kimler arasında el değiştirdiklerine, nasıl yok olduklarına da değinir. Bebek’teki vakıf arazileri, bunların iskâna açılıp saray mensuplarına, üst düzey yöneticilere satılmasıyla ilgili bilgiler verirken 15. ve 20. yüzyıllar arasında bu semtle bağı bulunan Ahmet Resmi Efendi, Pariegar Krikor Efendi ve Yusuf Kamil Paşa gibi ünlü devlet adamlarına ve önde gelen tüccarlara değinir. Yazar, Evliya Çelebi’den epeyce alıntı yapmış, Şemdanizade Tarihi’nden bilgiler vermiş ve Bostancı sicillerini okuyarak semtteki gayrimüslimlerin varlığına işaret etmiştir. Arnavutköy’deki zengin Rum ailelerin Akıntıburnu’na gelmesi konusunu “Akıntıburnu’nda Yabancılar” isimli başlık altında Osmanlı gayrimüslimlerini “yabancılar” şeklinde nitelemesi ilginçtir.

 

Kayra, Tanzimat döneminde küçük yalıların yerini büyük malikânelerin aldığını belirtir ve 20. yüzyılda değişen rejimin semti nasıl etkilediği, eski yalılara taşınan aileler, yeni binaların arasında kalan eski yapılardan örnekler ve yıkılan yalılar hakkında bilgiler verir. Yazar, 1916 ve 1947 yılları telefon rehberlerini inceleyerek bu dönemlerde Bebek’te kimlerin yaşadığına ilişkin bilgiler de sunar.

 

Öykü diliyle yazılmış olan bu kitap, Bebek tarihi hakkında genel bilgiler vermektedir.

 

Feryal Tansuğ

 

Tansuğ, Feryal. '"Turkish abstract of 'Bebek: Locations and Periods'". Translated by Feryal Tansuğ. In Cities as Built and Lived Environments: Scholarship from Muslim Contexts, 1875 to 2011, by Aptin Khanbaghi. 204. Edinburgh: Edinburgh University Press, 2014.

Muslim Civilisations Abstracts - The Aga Khan University

Public Domain