Tuğlacı, Pars. Osmanlı Şehirleri. İstanbul: Milliyet, 1985, 411 s.
ÖZET
Osmanlı Şehirleri
Osmanlı Şehirleri 1985 yılında basılmış ansiklopedik bir eserdir. Yazar Pars Tuğlacı’ya göre eser, bir zamanlar Osmanlı Devleti yönetimi altında bulunan şehirlerin siyasi, sosyal, ekonomik ve kültürel yaşamlarını anlatmak amacıyla ayrıntılı ve sağlam kaynaklar ve zengin bir resim hazinesi kullanılarak hazırlanmıştır.
Yazar konuyu dağıtmamak için Osmanlı İmparatorluğu sınırlarının en geniş olduğu çağda Asya, Afrika ve Avrupa Türkiye’sindeki şehirlerin tarih içindeki yerlerini ayrıntılı belirtmek yerine sadece Osmanlı yönetimi sırasındaki gelişmelerini genel hatlarıyla vermeyi amaçlamıştır.
Kitap şehirleri iki bölümde tartışmıştır. Şu anda Türkiye millî sınırları içinde bulunan şehirler ilk bölümde; bulunmayanlar ise ikinci bölümde tartışılmaktadır. Adana ile başlayan ve Zigetvar ile biten maddeler alfabetik olarak sıralanmış ve şehirlerin yeni adları ile birlikte eski adları da madde başlığı içinde sunulmuştur. Maddeler şehirlerin Osmanlı öncesi tarihini çok kısa bir şekilde sunduktan sonra Osmanlı döneminde şehirde yaşanılan önemli sosyal, kültürel, coğrafi ve ekonomik gelişmeler kısaca tartışılmaktadır.
Yazar, genel anlamda Türklerin fetih yoluyla elde ettikleri şehirlerin refah seviyelerini yükselttiğini, bu şehirleri büyütüp geliştirdiklerini iddia etmektedir. Aynı zamanda Osmanlı yönetiminin gayrimüslim cemaatlerin dinî ve kültürel varklıklarının devamına izin vermediklerine ve onların bu gibi müesseselerini ortadan kaldırmış olduklarına dair ileri sürülmüş iddiaların doğru olmadığını da ileri sürmektedir. Bu tür iddiaların ansiklopedik bir kitaptansa bir araştırma kitabında ortaya atılması çok daha uygun olacaktır. Bu tür tartışmaların bir ansiklopedinin ön sözünde tartışılması kitabın akademik amaçlarının sorgulanmasına ve kitabın değerinin okuyucu gözünde düşmesine neden olmaktadır.
Ecehan Koç
Koç, Ecehan. “Turkish abstract of 'of Ottoman Cities'". Translated by Ecehan Koç. in Cities as Built and Lived Environments: Scholarship from Muslim Contexts, 1875 to 2011, by Aptin Khanbaghi, 276. Edinburgh: Edinburgh University Press, 2014.
Muslim Civilisations Abstracts - The Aga Khan University