Bağlı, Mazhar ve Binici, Abdulkadir. Kentleşme Tarihi ve Diyarbakır Kentsel Gelişimi. Ankara: Bilimadamı Yayınları, 2005, 183 s.
ÖZET
Kentleşme Tarihi ve Diyarbakır Kentsel Gelişimi
Kitap, Diyarbakır’daki kentleşme ve göç olgularına insan ve mekân arasındaki ilişki çerçevesinde yaklaşıyor. Diyarbakır’daki toplumsal sorunların izini kentin gelişimine bakarak anlama iddiasıyla yola çıkan Bağlı ve Binici’ye göre çalışmaları, mekânı insanla birlikte anlama girişimleri nedeniyle özgün bir boyut kazanıyor. Kitap, sosyoloji, antropoloji, mimarlık ve tarih gibi farklı disiplinlerin kaynaklarından yararlanıyor. “Ön Söz”, “Giriş” ve “Sonuç” dışında beş temel bölümden oluşan çalışmada “Avrupa Kentli Hakları Bildirgesi”yle şehir konulu şiirlerin yer aldığı iki ek bölüm bulunuyor.
Bağlı ve Binici, Diyarbakır’ı Cumhuriyet döneminin ulusalcı ideolojisiyle onun “ötekisi” niteliğinde bir muhalif kimliğin kesişme alanı olarak tanımlıyor. Onlara göre bu kesişme, fakirlik, bir şey üretmeden hayat kazanma çabası ve kanunsuz örgütlenmelerin ortaya çıkmasıyla sonuçlanmıştır. Diyarbakır, Osmanlı döneminde kültürel üretimin en önemli kentlerinden biriyken yalnızca siyasi kimliğiyle anılan bir kent olmuştur. Bu durumun, resmî ideolojinin kente güvenlik kaygısıyla yaklaşmasına, yerel kültürü öne çıkaran yerel yöneticilerin ise kenti bir mega köye dönüştürmesine neden olduğunu ileri süren Bağlı ve Binici, tezlerini desteklemek amacıyla, 1990-2000 yılları arasında Diyarbakır’a göç eden köy kökenli nüfusa yakından bakan bir alan araştırması da sunuyor.
Hivren Demir-Atay
Demir-Atay, Hivren. '" History of Urbanisation and Diyarbakir’s Urban Development'". Translated by Hivren Demir-Atay. In Cities as Built and Lived Environments: Scholarship from Muslim Contexts, 1875 to 2011, by Aptin Khanbaghi. 251. Edinburgh: Edinburgh University Press, 2014.
Muslim Civilisations Abstracts - The Aga Khan University