Bayrak, M. Orhan. İstanbul Tarihi: M.Ö. 657’den Bugüne Kadar 27 Asırlık Son Roma, Bizans, Osmanlı ve Cumhuriyet Dönemleri. İstanbul: İnkılâp, 2003, 199 s.
ÖZET
İstanbul Tarihi: M.Ö. 657’den Bugüne Kadar 27 Asırlık Son Roma, Bizans, Osmanlı ve Cumhuriyet Dönemleri
Yazar, ön sözünde bu kitabın İstanbul kenti dışındaki olaylara değinilmeden yazılmış bir İstanbul tarihi kitabı olduğunu belirtir. İmparatorlukları etkileyen önemli dış olaylardan bahsetmeyeceğini belirtmekle birlikte, önemli iç ve dış tarihî olaylara değinmeden bir şehir tarihi yazmak mümkün olamadığından, yazar kaçınılmaz olarak bunlardan bahsetmiştir. Şehri Roma Yönetimi, Bizans İmparatorluğu, Osmanlı İmparatorluğu ve Türkiye Cumhuriyeti dönemlerine ayırarak kronolojik sıra ile incelemiştir.
Kitapta, Osmanlı padişahların ve şehirde görev yapan şehreminlerinin (belediye başkanları) kronolojik listeleri yer almaktadır. Ayrıca, şehirdeki selatin eserleri (sultanların yaptırdıkları eserler), sultan türbeleri, su bendleri ve kemerleri, Boğaziçi ve Marmara kıyısı semtleri, İstanbul Adaları, Osmanlı zamanında yapılmış cami, çeşme, saraylar hakkında kısa ansiklopedik bilgilere yer verilmiştir.
Şehre gelen önemli yabancı temsilcilerden, elçilerden, şehirdeki saray düğünlerinden, eğlencelerinden ve modern şehirleşme alanında yapılmış olan gelişmelerden – şehrin gazla aydınlatılması ve demiryollarının kurulması gibi – bahseder. Cumhuriyet Dönemi’nde şehrin rejim değişikliğinden nasıl etkilendiğini ve de şehirde yapılan değişikleri anlatır. Bu dönemi de kronolojik olarak cumhurbaşkanları sırasına göre incelemiştir.
Haklarında herhangi bir bilgi vermeden İstanbul milletvekillerinin yıllara göre listesini sıralamıştır. Kitapta, Bizans zamanındaki sokaklar ile binaları gösteren bir plan ve de 14. ve 20. yüzyıllar arasında İstanbul’u gösteren çeşitli haritalar yer almaktadır. Bellli başlı Türkçe tarih kaynaklarına dayanılarak yazılmış olan bu eser akademik bilgi aramayan okuyucunun genel bilgi alabileceği bir amatör tarih kitabıdır.
Feryal Tansuğ
